3 mei 2019
Groen Liberalisme. Een urgent manifest.
De schrijver gelooft in een liberale wereld geregeerd door “het niet-schaden principe”: geen schade toebrengen aan anderen. Hij botst nochtans wel met “de ongemakkelijke waarheid” dat het economisch liberalisme blijkbaar leidt tot het toenemend benadelen van zekere groepen van menselijke dieren: onder andere vrouwen, homoseksuelen, politieke opponenten, etnische minderheden, gelovigen van niet-dominante religies, vrijdenkers, kinderen, gevangenen, mensen met een mentale of lichamelijke handicap, werklozen, excentriekelingen.
Deze slachtoffers zouden in een nieuwe vorm van het liberalisme - een groen liberalisme, waarbij je moreel kan evalueren vanuit het perspectief van de slachtoffers - beschermd worden tegen “vermijdbaar leed.” Vandaar dit manifest.
In hoeverre verschilt dit “groen” liberalisme dan van het klassieke model?
Er bestaat volledige consensus tussen de twee waar het het recht op keuzevrijheid betreft, ook bij bijvoorbeeld abortus en euthanasie (die dus legaal dienen te zijn), alsook in het strikt onderscheid tussen wetenschap en religie, of inzake wapenbezit of feminisme.
Er bestaat volledige consensus tussen de twee waar het het recht op keuzevrijheid betreft, ook bij bijvoorbeeld abortus en euthanasie (die dus legaal dienen te zijn), alsook in het strikt onderscheid tussen wetenschap en religie, of inzake wapenbezit of feminisme.
Het verschil wordt meer controversieel als het gaat over liberalisering van harddrugs, het verbod op een niet-medisch noodzakelijke besnijdenis van minderjarigen, het recht op beledigen, op kwetsende kunst, een paternalistische volksgezondheid en asielrecht voor vluchtelingen afkomstig uit schurkenstaten.
In verband met drugs houdt dit bijvoorbeeld in dat men op dezelfde redelijke manier waarop in de liberale samenleving wordt omgegaan met rokers, ook zou moeten omgaan met andere recreatieve drugs zoals alcohol, cocaïne en heroïne. Daar volgt uit dat die zouden moeten verboden worden als ze aanleiding geven tot schade aan derden, zoals toename van geweld, ongevallen, enz. Als ze legaal zouden zijn, heeft dat bovendien het voordeel dat productie, handel en gebruik te controleren en reguleren zouden zijn.
In verband met drugs houdt dit bijvoorbeeld in dat men op dezelfde redelijke manier waarop in de liberale samenleving wordt omgegaan met rokers, ook zou moeten omgaan met andere recreatieve drugs zoals alcohol, cocaïne en heroïne. Daar volgt uit dat die zouden moeten verboden worden als ze aanleiding geven tot schade aan derden, zoals toename van geweld, ongevallen, enz. Als ze legaal zouden zijn, heeft dat bovendien het voordeel dat productie, handel en gebruik te controleren en reguleren zouden zijn.
De islamitische hoofddoek, waarvan door de medestanders beweerd wordt dat deze staat voor vrede, feminisme en tolerantie, vergelijkt de schrijver eerder met de symboliek van de swastika, die staat voor orde en trouw. Nochtans kan ze volgens hem gedragen worden vanuit politiek liberaal standpunt, want dat schaadt geen derden. Toch kunnen op school onderwijzer(es) noch kinderen opzichtige religieuze symbolen dragen, zoals een hoofddoek, tulband en keppeltje.
Ongehoord in een klassiek liberalisme (“blinde vlekken”) zijn maatregelen om de ecologische crisis te bestrijden, de plicht om dieren op te nemen in de morele cirkel, de populatie-ethiek en de exponentiële groei.
Wat kan samengevat worden in zeven groen liberale regels.
Deze zijn:
1. Bovenal: breng anderen geen schade toe, met inbegrip van niet-menselijke dieren en toekomstige generaties.
2. Eet en leef plantaardig.
3. Leef binnen het Eerlijk Aarde Aandeel.
4. Ontplooi jezelf en help daarin de mensen om je heen.
5. Laat anderen vrij zolang zij anderen geen schade berokkenen
6. Kom op voor slachtoffers.
7. Als je anderen kunt helpen, help dan.
Wat kan samengevat worden in zeven groen liberale regels.
Deze zijn:
1. Bovenal: breng anderen geen schade toe, met inbegrip van niet-menselijke dieren en toekomstige generaties.
2. Eet en leef plantaardig.
3. Leef binnen het Eerlijk Aarde Aandeel.
4. Ontplooi jezelf en help daarin de mensen om je heen.
5. Laat anderen vrij zolang zij anderen geen schade berokkenen
6. Kom op voor slachtoffers.
7. Als je anderen kunt helpen, help dan.
Zeer consequent bespreekt de schrijver aan de hand van deze “regels” alle mogelijke (huidige) maatschappelijke knelpunten, ook al liggen die moeilijk voor het klassiek liberalisme: het plasticprobleem, progressieve belasting, de monarchie, het huwelijk, pornografie-kapitalisme, bedrijfsethiek, eerlijke handel, het gebruik van het natuurlijk kapitaal, veganisme, dierproeven en klimaatverandering. Hij komt telkens tot een duidelijke conclusie.
In een laatste hoofdstuk (‘Discussie’) worden de groen-liberale principes nog eens grondig getest door ze te onderwerpen aan zeer kritisch gestelde vragen:” Leidt groen liberalisme niet tot moreel nihilisme en egoïsme waarbij de mensen zich alleen om zichzelf bekommeren?” “Hoe zit het met moedwillig beledigen?” “Het kan toch niet zo zijn dat de vrijheid van expressie misbruikt wordt voor opzettelijk beledigen?” “Begrijp ik goed dat volgens groen liberalisme het dragen van leren schoenen erger is dan het in brand steken van de Koran?” “Meen je serieus dat vleeseters de gevangenis in moeten?”
De schrijver weet de vragen altijd van een duidelijk antwoord te voorzien, hoewel niet altijd zonder moeite.
Viktor De Raeymaeker
Na het lezen van dit manifest vind je het zeker jammer dat Floris van den Berg op de vraag “Is groen Liberalisme niet puur utopisme?” bevestigend moet antwoorden…
Meer van Victor De Raeymaeker
