10 oktober 2024
De redding van de vrije wil
Rob Wiche schreef een duidelijk, overzichtelijk en leerrijk boek over de geschiedenis van het denken over de vrije wil. Na een inleiding waarin een paar specifieke problemen en noodzakelijke termen worden geïntroduceerd, mogen, netjes op een rij, de belangrijkste ideeën over de vrije wil de revue passeren: Aristoteles, Hobbes, Spinoza, Hume, Kant, Schopenhauer, Hartmann, Strawson (en Sie) en Dennet.
In een laatste hoofdstuk laat de auteur zichzelf aan het woord. Dat laatste stuk heeft dezelfde titel als het boek, maar of Wiche erin slaagt de vrije wil te redden van het scepticisme, laat ik graag in het midden.
Het boek heeft veel weg van een universitaire syllabus, met aandacht voor een paar mensen van eigen bodem, zoals Maureen Sie (die ook het voorwoord schreef), Stefaan Cuypers, Buruma… De hoofdstukken volgen een herkenbaar stramien, wat de lectuur vergemakkelijkt, maar de liefhebber af en toe toch doet verlangen naar de literaire zwier van pakweg Nietzsche.
134 bladzijden tekst en nog eens 30 pagina’s voetnoten en verwijzingen is niet veel om een van de grotere vraagstukken van de wijsbegeerte aan te pakken, maar Wiche slaagt er m.i. bijzonder goed in de essentie van deze geschiedenis samen te vatten. Slechts één dingetje heeft me gestoord: een woord zoals ‘langeafstandskennis’ wordt correct geschreven, terwijl ik ‘vrije wil sceptici’ telkens opnieuw moest lezen om mee te zijn.
De redding van de vrije wil is wat het pretendeert te zijn: een filosofisch-historische analyse. Rob Wiche is zelfstandig filosoof, logicus en scheikundig ingenieur.
Nick De Clippel
Meer van Nick De Clippel
Nick De Clippel
