29 oktober 2024
Deze dagen
De Noord-Ierse schrijver Lucy Caldwell studeerde in Cambridge en London en is vooral bekend als auteur van romans en dramatiek. Haar eerste roman “Where They Were Missed” speelt zich af in Belfast in de jaren tachtig midden het politiek geweld. Ook haar laatste roman “These Days” gepubliceerd in 2022 en in 2023 bekroond met de Walter Scott Prize for Historical Fiction heeft Belfast als hoofdfiguur.
Het is minder bekend dat ook Belfast zwaar geleden heeft onder het oorlogsgeweld in de Tweede Wereldoorlog. Bij de Duitse bombardementen op de UK wordt meestal gedacht aan London en Coventry en soms ook aan de industriesteden van Midden- en Noord- Engeland: Birmingham, Liverpool en Glasgow. Maar ook Belfast kreeg zijn deel.
Deze stad leverde een aanzienlijke bijdrage aan de oorlogsindustrie. De scheepswerven herstelden en bouwden volop oorlogsschepen. Talrijke fabrieken stonden in voor de productie van vliegtuigen en munitie. Een aantrekkelijk doel dus voor de Luftwaffe.
De zwakke verdediging van Belfast speelde ook in de kaart van Nazi-Duitsland. Het is onbegrijpelijk dat deze belangrijke stad amper over zeven luchtdoelbatterijen beschikte. Er waren geen zoeklichten en geen jachtvliegtuigen die ’s nachts konden opereren. Schuilkelders waren er enkel in het havengebied. Slechts een kleine minderheid van de kinderen werd naar het platteland geëvacueerd en dan nog pas na de eerste luchtaanval. De zwakke verdediging van Belfast is de zoveelste aanwijzing dat het UK slecht voorbereid was op de confrontatie met een dictator, zoals dit nu opnieuw het geval is voor West-Europa.
In de nacht van 7 op 8 april 1941 voerde Duitsland een eerste luchtaanval uit. Het was een eerder lichte aanval om de paraatheid van de luchtverdediging te testen. Dit bleek voor de Duitsers mee te vallen en op 15 april 1941 volgde een zeer zwaar bombardement waaraan ongeveer tweehonderd vliegtuigen deelnamen. Volledige wijken werden in puin gelegd. Meer dan de helft van de huizen werd vernield of zwaar beschadigd. Ook aan de havenstructuur werd ernstige schade toegebracht. Balans: ongeveer negenhonderd doden en talrijke zwaargewonden.
In de nacht van 4 op 5 mei 1941 volgde een derde bombardement waarbij vooral brandbommen gebruikt werden en dat de naam “Fire Blitz” kreeg. Er vielen opnieuw honderdvijftig slachtoffers. Een laatste bombardement maakte de klus af begin juni 1941.
Tegen deze achtergrond van oorlogsgeweld brengt de auteur ons het verhaal van de familie Bell. Vader Philip is arts terwijl moeder Florence met de hulp van dienstboden de huishouding runt. Een gegoede familie dus. Het gezin telt verder nog twee, bijna volwassen dochters Audrey en Emma en een jongere zoon Paul.
Wij volgen hun lot gedurende de hectische dagen van 1941. De oudste dochter Audrey staat op het punt te huwen met een jonge arts maar kampt met twijfels. Haar zuster Emma is vrijwilligster in een eerstehulppost waar zij een verhouding begint met haar collega Sylvia, die omkomt in het bombardement van 15 april. Ofschoon de gezinsleden fysisch ongedeerd blijven, worden zij wel blijvend getekend door deze gebeurtenissen.
De auteur heeft de verdienste deze weinig gekende Blitz in het daglicht te brengen. Het verhaal is zeer vlot geschreven met voldoende aandacht voor de psyche van de verschillende personages. Gemakkelijke lectuur voor de komende winterdagen.
Ignace Claessens
Meer van Ignace Claessens
Ignace Claessens
