18 maart 2025
Voortschrijdend inzicht - beschouwingen
De naam van de auteur trok mijn aandacht: Julian Barnes. Van deze Britse schrijver heb ik immers verschillende romans gelezen en die vond ik goed tot heel goed. Ik vermeld hier ‘The history of the world in 10 ½ chapters’, ‘Arthur and George’ (dat voor een deel over Arthur Conan Doyle gaat) en zeker ‘The sense of an ending’ (dat ik in Nederlandse vertaling las: ‘Alsof het voorbij is’). Hij is dus vooral romancier en won eerder de prestigieuze Booker Prize. Met ‘Voortschrijdend inzicht’ schrijft hij dan weer non-fictie.
De ondertitel van dit boek luidt Beschouwingen en dat geeft uitstekend weer wat we in dit boekje (van maar 85 bladzijden) te lezen krijgen. De auteur vertrekt in eerste instantie van de eenvoudige zin “Ik ben van gedachten veranderd”. Hij koppelt daaraan inderdaad beschouwingen over het veranderen van mening en de zekerheid of onzekerheid van onze herinneringen.
Vervolgens past hij die veranderende mening toe op verschillende onderwerpen: woorden, boeken en politiek. Hij gaat bijvoorbeeld na hoe sommige woorden in de loop der tijden van betekenis veranderd zijn. Hij schrijft over boeken en zijn veranderde appreciatie van bepaalde boeken en auteurs. Hij heeft het onder meer over Simenon, die hij nu hoog op de ladder plaatst omwille van zijn boeken die niet tot de Maigret-reeks behoren. Vervolgens schrijft Barnes over zijn veranderend stemgedrag: hij vindt dat hij weinig van mening veranderd is maar dat de politieke partijen telkens van positie veranderen.
Ten slotte wijdt hij nog een hoofdstuk aan de tijd en de leeftijd. Hoe die van belang zijn voor andere opvattingen of voortschrijdend inzicht.
Verwacht in dit boek geen grondige analyse van het begrip voortschrijdend inzicht. Het belang hiervan in de wetenschap komt hier bijvoorbeeld helemaal niet aan bod. Integendeel, de subtitel beschouwingen geeft uitstekend weer wat Julian Barnes in dit boek doet. Al met al is dit een leuk tussendoortje maar zeker geen must-read.
Fons Mariën
Meer van Fons Mariën
Fons Mariën
