18 december 2025
Het ultieme geheim
Dan Brown is terug en levert na acht jaar weer een boek af zoals we van hem kunnen verwachten. Deze keer kiest hij voor Praag als achtergrond voor het chaotisch avontuur. Het gaat ditmaal niet over kunstgeschiedenis en symboliek maar meer over de wetenschap die de vriendin van Langdon beoefent.
Dan Brown (°1964) is een Amerikaans schrijver van thrillerfictie. Hij groeide op de campus van de Phillips Exeter Academy op, een prestigieuze kostschool in Amerika waar zijn vader leraar wiskunde was. Hij studeerde Engelse literatuur en kunstgeschiedenis. In zijn boeken vertelt hij verzonnen verhalen met een historische en wetenschappelijke achtergrond. Hij verkocht al meer dan 250 miljoen boeken die in meer dan 50 talen gepubliceerd zijn. Zijn bekendste werk is De Da Vinci code uit 2004.
In Het ultieme geheim neemt professor Robert Langdon de lezer mee door musea en kastelen van Praag. Daarnaast is er Katherine Salomon, een noëtische wetenschapster die op het punt staat een opzienbarend boek te publiceren dat voor een doorbraak in haar wetenschap zou kunnen zorgen. Tegenspeler is het investeringsorgaan van de CIA dat de publicatie van het boek wil verhinderen. Daartussen loopt nog de moordlustige Golem in Praag rond. Voor Brown is dat voldoende om er meer dan 750 pagina’s de spanning in te houden.
Brown werkt zeer filmisch. Hij schrijft in korte hoofdstukken en laat de lezer op het einde telkens verbaasd en verward achter zodat er niets anders opzit dan snel verder te lezen. Telkens weer heeft hij originele ideeën en zet hij aan het denken over wetenschap en geschiedenis. Hij neemt je kriskras mee doorheen de Tsjechische hoofdstad en beschrijft zeer beeldrijk enkele historische hoogtepunten ervan.
Naast de toeristische uitstap krijgt de noëtische wetenschap een hoofdrol. Gaandeweg in het verhaal krijg je informatie over het onderzoeksgebied van deze wetenschap en wat zij inhoudt. In klare en duidelijke bewoordingen word je hierover geïnstrueerd.
Zoals het een thriller betaamt is het begin erg sterk: het historische Praag wordt opgeschrikt door een mysterieuze moord. De gebeurtenissen volgen zich dan onwaarschijnlijk snel op. Het is een verhaal vol puzzels, symboliek, mystiek en een beklijvend stuk filosofie over het menselijk bewustzijn. Soms haalt de uitgebreide uitleg over wetenschap en bewustzijn tussen de actiepassages het tempo uit het verhaal. Maar juist deze stukken geven stof tot nadenken. Brown heeft trouwens zijn research erg grondig, uitgebreid en exact gedaan. De thema’s over de noëtische wetenschap, de spiritualiteit en symboliek zijn erg goed uitgewerkt. De Praagse achtergrond maakt het verhaal nog realistischer en doet dromen van een stadstrip. De zeer gedetailleerde beschrijvingen zorgen er ook voor dat het verhaal geloofwaardig overkomt. Brown beschrijft trouwens de hele geschiedenis zeer gedetailleerd wat ook wel nodig is met een niet zo voor de hand liggende wetenschap, gekoppeld aan zijn geliefde symboliek.
Het verteltempo is erg hoog. De plaatsen en de figuren wisselen elkaar tegen een snel tempo af. Door de afwisseling is het verhaal tegelijkertijd beklemmend en ontspannend. Brown gaat in sneltreinvaart door deze Praagse gebeurtenissen. De hele geschiedenis speelt zich af in een tijdspanne van slechts 24 uur. Het is een ware race tegen de klok. Het verhaal blijft dan wel in Praag maar Langdon legt toch heel wat kilometers af. Gelukkig neemt de auteur de tijd om de lezer bij de les te houden. In dit geval zijn dat de neurowetenschappen en de mystieke geschiedenis van het symbolisme en de Golem van Praag. Daarbovenop is zijn kritiek op de Amerikaanse geheime dienst verantwoord nuchter.
Hoewel dit boek niet meer pretendeert te zijn dan een thriller is het toch verrijkend door de zij-instromen. Het is de verdienste van Brown dat je nergens het idee krijgt dat je bij de hand wordt genomen. Het hele verhaal lijkt spontaan te verlopen en heeft meer van een reportage dan van een gestileerde roman. Het geeft de nodige verwarring, maar uiteindelijk klopt alles aan het einde van het verhaal.
Paul Van Aelst
