2 december 2022
Levenslang links. In de schaduw van hamer en sikkel.
De naam Erik De Bruyn is niet zo heel bekend bij het grote publiek. In 2007 haalde hij wel het nieuws door zich kandidaat te stellen voor het voorzitterschap van de SP.A (nu Vooruit). Hij was de linkse tegenkandidaat van Caroline Gennez, die alom door het partij-apparaat gesteund werd. De Bruyn behaalde onverwacht veel stemmen, maar kreeg binnen de socialistische partij veel tegenkanting omdat hij een trotskist was en ter linkerzijde van de partij stond.
In zijn boek Levenslang links. In de schaduw van hamer en sikkel doet hij een boekje open over zijn wedervaren binnen SP.A en laat hij zijn licht schijnen op politiek en links engagement in dit land. Erik De Bruyn doet het verhaal van zijn engagement sinds zijn studententijd tot op vandaag. Hij is afkomstig uit Antwerpen en belandde zo’n tien jaar na mei ’68 aan de VUB in Brussel, waar toen de strijd tegen de 10.000 (de verdubbeling van het inschrijvingsgeld) centraal stond in het studentenactivisme. Al vlug bekende hij zich tot de uiterst linkse fractie en meer bepaald tot het trotskisme. Hij situeert zich in het linkse kamp, waarbij hij tegelijk kritisch staat tegenover de concurrerende linkse groepen of partijen zoals AMADA (nu PVDA) en de Belgische Kommunistische Partij. In de loop van het boek bekritiseert De Bruyn meermaals de PVDA die hij intern ondemocratisch en sectair vindt.
Zelf belandde hij bij een andere linkse sekte, de trotskisten. Hij koos er evenwel voor om zijn engagement niet te beleven binnen de kleine linkse groep RAL, maar wel binnen de gevestigde socialistische partij. Samen met enkele medestanders vormde hij een ‘cel’ binnen de partij. Die cel was internationaal verbonden met andere trotskistische cellen in het CWI (Committee for a Workers’ International), met hoofdkwartier in Londen. De Bruyn was actief in het tijdschrift VONK en bij de Jongsocialisten. Veel later vormde hij met medestanders de groep sp.a Rood binnen de socialistische partij.
De auteur doet het relaas van zijn leven en zijn engagement binnen de socialistische partij, de vele tegenkantingen waarmee hij af te rekenen had, ook toen hij zich in 2007 kandidaat wilde stellen voor het voorzitterschap. Ook andere historische gebeurtenissen (zoals de val van de Berlijnse muur en de instorting van de Sovjet-Unie) komen aan bod. Heel geregeld maakt hij in zijn chronologisch verhaal uitweidingen over diverse thema’s en personen die hij gekend heeft. Zo zijn er de vele schimpscheuten richting PVDA, sommige figuren uit de socialistische partij of klein links. Vaak geeft hij zijn mening over diverse onderwerpen, zoals daar zijn: de hoofddoekenkwestie, de liberale democratie, de vakbonden, de NV-A maar ook actuele thema’s zoals het energiedossier en de klimaatverandering. Meermaals in het boek keert de auteur zich ook tegen het woke-gedachtegoed, dat zich als links voordoet maar dat niet echt links is.
Naar het einde van het boek toe (en dus meer recent in zijn persoonlijk levensverhaal) vermindert zijn politiek engagement. Maar hij toont zich nog steeds betrokken, zo bijvoorbeeld als hij in de Vesdervallei na de ramp van juli 2021 mensen gaat helpen. Steeds meer komt ook de kwestie van de opwarming van de planeet naar voren als een belangrijke en dringende kwestie die hem wakker houdt.
Dit boek van Erik De Bruyn doet me erg denken aan het verhaal van Jan Van Duppen (ex-PVDA en ex-SP.A) zoals opgetekend door Louis Van Dievel in het boek ‘De dokter is uw kameraad niet’ (2020). Ook dat boek is het relaas van iemand met een sterk ideologisch gekleurd engagement in een sectaire, klein-linkse partij en een evolutie via de SP.A tot een meer nuchtere kijk op samenleving en politiek. Het verwondert me dan ook niet dat er op de achterflap een korte quote van Jan Van Duppen is opgenomen. Er zijn veel paralellen tussen beide levensverhalen. Alhoewel ik het niet altijd eens ben met Erik De Bruyn vind ik zijn bedenkingen rond allerhande politieke en maatschappelijke thema’s zeer de moeite waard.
Fons Mariën
Fons Mariën
Dit boek werd eveneens besproken door Walter Lotens.
Meer van Fons Mariën
