10 januari 2023
Wokeland. Hoe een radicale voorhoede vat kreeg op de samenleving.
In amper tien jaar tijd wisten kleine groepjes actievoerders de Nederlandse folklore, de media, de vaderlandse geschiedenis, het subsidiebeleid, de taal en het nationale zelfbeeld naar hun hand te zetten. Nederland werd een schuldig daderland. De zelfbenoemde slachtoffers eisten met opmerkelijk succes op tal van terreinen bijstelling van de nationale identiteit.
Bovenstaand citaat is afkomstig van de achterflap van Wokeland, een zeer informatief boek dat Coen de Jong (1969) schreef over het woke-activisme in het noorden van de Lage landen. Ik hoor vaak dat het ‘hier in België allemaal wel meevalt,’ maar dat België niet gevrijwaard blijft van de invloed van het woke-denken bleek mij enkele weken geleden weer eens toen een Belgische emeritus hoogleraar mij liet weten: ‘Ik heb vorige maand enkele lessen in het middelbaar onderwijs gegeven en daar hoorde ik van een aantal leerkrachten dit: de leerlingen zijn even aangenaam of onaangenaam als tien jaar geleden, maar één ding valt op: ze willen niet meer argumenteren, maar zeggen: mijnheer, dat mag je niet zeggen.’
Voor wie wil zien hoe erg het in enkele jaren kan worden is Wokeland een absolute aanrader.
Voor wie wil zien hoe erg het in enkele jaren kan worden is Wokeland een absolute aanrader.
Insteek van het boek
Ik vroeg de Coen de Jong wat hem heeft aangezet tot het schrijven van dit boek.
‘In 2020 viel me op dat, terwijl we in Corona-tijd zaten, er opeens een uitzondering werd gemaakt voor de Black Lives Matter demonstratie op de Dam in Amsterdam. Dat zette mij aan het denken. In de Verenigde Staten had de waanzin het kookpunt bereikt, maar ik kreeg pas in 2020 het idee dat de Nederlandse bestuurlijke elite de woke beweging aan het incorporeren was in de bestuurscultuur van Nederland. Dat nu via subsidies, politieke beïnvloeding van de media en intimidatie de publieke sector overgaat op de ‘woke’ ideologie zie ik als een project van de bovenlaag, die zelf geen ideeën meer heeft (anders dan bestuursstoelen warm houden en zich laten beïnvloeden door lobbyisten en multinationals). Die bovenlaag voelt zijn positie bedreigd door boze kiezers - die ze steevast als populisten aanduiden - en was mijns inziens op zoek naar een stok om een hond mee te slaan. Door ‘woke’ dogma’s te adopteren kan de bovenlaag zich idealistisch voordoen en de ‘witte’ volksmassa overal de schuld van geven. Vermoedelijk gaat dit grotendeels onbewust en een groot deel van de gemeenteambtenaren, hoogopgeleide D66 stemmers, leraren en universitair docenten die op twitter braaf de ideologische lijn volgen hebben vast de beste bedoelingen.
Mijn insteek voor het boek was dan ook: hoe dringen woke denkbeelden de instituties binnen en hoe ver is dat proces al?
Overigens ben ik vrij optimistisch gestemd: uit alle opiniepeilingen en onderzoeken van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat de Nederlandse bevolking het ‘woke’ gedoe volstrekt onbelangrijk vindt en dat de kiezer de zittende politici en ongekozen bestuurders ten diepste wantrouwt.’
Ik vroeg de Coen de Jong wat hem heeft aangezet tot het schrijven van dit boek.
‘In 2020 viel me op dat, terwijl we in Corona-tijd zaten, er opeens een uitzondering werd gemaakt voor de Black Lives Matter demonstratie op de Dam in Amsterdam. Dat zette mij aan het denken. In de Verenigde Staten had de waanzin het kookpunt bereikt, maar ik kreeg pas in 2020 het idee dat de Nederlandse bestuurlijke elite de woke beweging aan het incorporeren was in de bestuurscultuur van Nederland. Dat nu via subsidies, politieke beïnvloeding van de media en intimidatie de publieke sector overgaat op de ‘woke’ ideologie zie ik als een project van de bovenlaag, die zelf geen ideeën meer heeft (anders dan bestuursstoelen warm houden en zich laten beïnvloeden door lobbyisten en multinationals). Die bovenlaag voelt zijn positie bedreigd door boze kiezers - die ze steevast als populisten aanduiden - en was mijns inziens op zoek naar een stok om een hond mee te slaan. Door ‘woke’ dogma’s te adopteren kan de bovenlaag zich idealistisch voordoen en de ‘witte’ volksmassa overal de schuld van geven. Vermoedelijk gaat dit grotendeels onbewust en een groot deel van de gemeenteambtenaren, hoogopgeleide D66 stemmers, leraren en universitair docenten die op twitter braaf de ideologische lijn volgen hebben vast de beste bedoelingen.
Mijn insteek voor het boek was dan ook: hoe dringen woke denkbeelden de instituties binnen en hoe ver is dat proces al?
Overigens ben ik vrij optimistisch gestemd: uit alle opiniepeilingen en onderzoeken van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat de Nederlandse bevolking het ‘woke’ gedoe volstrekt onbelangrijk vindt en dat de kiezer de zittende politici en ongekozen bestuurders ten diepste wantrouwt.’
Inhoud van het boek
Het boek richt zich weliswaar in de eerste plaats op een Nederlands publiek dat bekend is met de vele politieke partijen en omroepen, maar voor iedereen die geïnteresseerd is in het onderwerp zal het, neem ik aan, geen probleem zijn om zo nu en dan even iets te googelen. Achterin het boek staat een handige lijst met namen van personen die meerdere malen in het boek voorkomen.
Coen de Jong besteedt in het boek aandacht aan talloze onderwerpen waar het woke-denken opgeld doet, te veel om hier allemaal te bespreken.
Het boek richt zich weliswaar in de eerste plaats op een Nederlands publiek dat bekend is met de vele politieke partijen en omroepen, maar voor iedereen die geïnteresseerd is in het onderwerp zal het, neem ik aan, geen probleem zijn om zo nu en dan even iets te googelen. Achterin het boek staat een handige lijst met namen van personen die meerdere malen in het boek voorkomen.
Coen de Jong besteedt in het boek aandacht aan talloze onderwerpen waar het woke-denken opgeld doet, te veel om hier allemaal te bespreken.
Inhoudsopgave Wokeland
Als ik de kern van De Jongs betoog samen probeer te vatten, dan komt het erop neer dat een gering aantal woke activisten, geïnspireerd door uit de Verenigde Staten overgewaaide ideeën over ‘ras’ en ‘gender’, in korte tijd een onevenredige invloed op de Nederlandse samenleving heeft uitgeoefend, daarbij gesteund door politici en bestuurders.
Het mechanisme werkt als volgt: Woke activisten presenteren zich als slachtoffers of zeggen slachtoffers te vertegenwoordigen. Ze maken personen of instellingen verwijten (racistisch, transfoob, kolonialistisch enz.). Ze stellen eisen (ontslaan, spreekverbod, verwijderen enz.). Vervolgens buigen politici en bestuurders onder de morele druk (ze willen ‘aan de goede kant van de geschiedenis’ staan) en willigen de eisen zoveel en zo snel mogelijk in.
Het mechanisme werkt als volgt: Woke activisten presenteren zich als slachtoffers of zeggen slachtoffers te vertegenwoordigen. Ze maken personen of instellingen verwijten (racistisch, transfoob, kolonialistisch enz.). Ze stellen eisen (ontslaan, spreekverbod, verwijderen enz.). Vervolgens buigen politici en bestuurders onder de morele druk (ze willen ‘aan de goede kant van de geschiedenis’ staan) en willigen de eisen zoveel en zo snel mogelijk in.
Belgisch intermezzo
In België zien we trouwens exact hetzelfde mechanisme optreden. In mijn artikel Woke Brussel: Seksistische straatintimidatie liet ik zien hoe woke feministen klaagden over seksistische, racistische, kolonialistische, transfobe enz. uitingen in muurschilderingen waarop bekende stripfiguren te zien zijn.
De woke feministen eisten dat een aantal muurschilderingen zou worden verwijderd. Dat gebeurde weliswaar niet, maar tijdens drie ‘uitwisselingsmomenten’ kwamen 47 personen bijeen om erover te praten en er werd tenslotte €30.000 uitgegeven aan QR-codes bij die schilderingen waarin de betreffende voorstelling in de noodzakelijke context wordt gezet om de kans op trauma’s bij de toeschouwers te verkleinen, want het is blijkbaar schrikken geblazen met die muurschilderingen.
In België zien we trouwens exact hetzelfde mechanisme optreden. In mijn artikel Woke Brussel: Seksistische straatintimidatie liet ik zien hoe woke feministen klaagden over seksistische, racistische, kolonialistische, transfobe enz. uitingen in muurschilderingen waarop bekende stripfiguren te zien zijn.
De woke feministen eisten dat een aantal muurschilderingen zou worden verwijderd. Dat gebeurde weliswaar niet, maar tijdens drie ‘uitwisselingsmomenten’ kwamen 47 personen bijeen om erover te praten en er werd tenslotte €30.000 uitgegeven aan QR-codes bij die schilderingen waarin de betreffende voorstelling in de noodzakelijke context wordt gezet om de kans op trauma’s bij de toeschouwers te verkleinen, want het is blijkbaar schrikken geblazen met die muurschilderingen.
Arnaud Pinxteren (Ecolo), schepen bevoegd voor het Jonge Kind, Burgerparticipatie en Stadsvernieuwing, stelde de woke feministen gerust: ‘Indien zich daarna nog problemen voordoen, dan kunnen we zien of er bepaalde stripmuren weggehaald moeten worden.’
Deze muurschildering moet van de woke feministen verdwijnen, omdat het meisje (Fanny) met de hoepel naar hun mening ‘seksistisch’ is.
Deze muurschildering moet van de woke feministen verdwijnen, omdat het meisje (Fanny) met de hoepel naar hun mening ‘seksistisch’ is.
Seksistisch
Witheid
WOKELAND: ‘Wokeness uit zich in een hele waslijst aan opvattingen over onrecht, problematisering van ‘witheid’ en van ‘wit privilege’, de noodzaak tot dekolonisatie van de Nederlandse maatschappij, de last van het slavernijverleden, intersectioneel ‘kruispunt’ denken (wie én vrouw is én zwart én LHBT ervaart driemaal onrecht) tot queer theory (geslacht is een keurslijf). Centraal staat het idee dat al onze gedachten en communicatie macht en patronen van onderdrukking herbergen, die samenhangen met huidskleur, ras en ‘geleefde ervaringen.’’
WOKELAND: ‘Wokeness uit zich in een hele waslijst aan opvattingen over onrecht, problematisering van ‘witheid’ en van ‘wit privilege’, de noodzaak tot dekolonisatie van de Nederlandse maatschappij, de last van het slavernijverleden, intersectioneel ‘kruispunt’ denken (wie én vrouw is én zwart én LHBT ervaart driemaal onrecht) tot queer theory (geslacht is een keurslijf). Centraal staat het idee dat al onze gedachten en communicatie macht en patronen van onderdrukking herbergen, die samenhangen met huidskleur, ras en ‘geleefde ervaringen.’’
De uit de Verenigde Staten overgewaaide aandacht voor racisme speelt in het woke-activisme in Nederland een vooraanstaande rol. Weliswaar hebben we in Nederland, anders dan in de VS, geen katoenplantages gehad en ook geen racistische wetgeving, maar gelukkig voor de activisten hebben wij de traditie van Sinterklaas en Zwarte Piet, en dat is ook héél erg.
Akwasi is trots op zijn voorouders
Op de voorzijde van WOKELAND ziet u één van de bekendste leden van de woke-voorhoede in Nederland, de rapper Akwasi Owusu Ansah (Amsterdam 1988). We komen hem meerdere malen in het boek van De Jong tegen. Ik zal u eerst enige achtergrondinformatie geven.
Op de voorzijde van WOKELAND ziet u één van de bekendste leden van de woke-voorhoede in Nederland, de rapper Akwasi Owusu Ansah (Amsterdam 1988). We komen hem meerdere malen in het boek van De Jong tegen. Ik zal u eerst enige achtergrondinformatie geven.
Rapper Akwasi
De ouders van Akwasi werden geboren in Ghana en vestigden zich in de jaren 80 in de Bijlmer, een woonwijk in Amsterdam-Zuidoost. In Nederland wonen naar schatting meer dan 20.000 Ghanezen, waarvan het merendeel in de Bijlmer. De Ghanese gemeenschap is erg op zichzelf gericht en trots op haar roots.
De Volkskrant d.d. 16 december 2022: ‘Deze bekende Ghanese Ashanti-koningen en koninginnen wonen al jaren in de Bijlmer’
De Volkskrant d.d. 16 december 2022: ‘Deze bekende Ghanese Ashanti-koningen en koninginnen wonen al jaren in de Bijlmer’
Bekende Ashanti
Akwasi is er naar eigen zeggen trots op dat hij van de Ashanti afstamt. Een citaat van een woke-vriendelijke website over de Ashanti:
‘In Ghana kwamen de tot slaaf gemaakten meestal uit het binnenland. Ze waren bijvoorbeeld gevangengenomen door het machtige volk de Ashanti. De Ashanti-koningen verkochten hun gevangenen en met dit geld voerden zij oorlog tegen andere volkeren. Lang niet alle vorsten waren hier voorstander van. Maar de Nederlanders zagen de Ashanti als belangrijke bondgenoten. Ze waren afhankelijk van hen voor de goudhandel en slavenhandel.’
‘In Ghana kwamen de tot slaaf gemaakten meestal uit het binnenland. Ze waren bijvoorbeeld gevangengenomen door het machtige volk de Ashanti. De Ashanti-koningen verkochten hun gevangenen en met dit geld voerden zij oorlog tegen andere volkeren. Lang niet alle vorsten waren hier voorstander van. Maar de Nederlanders zagen de Ashanti als belangrijke bondgenoten. Ze waren afhankelijk van hen voor de goudhandel en slavenhandel.’
U begrijpt nu waarom Akwasi zo trots is op zijn Ashanti roots. Hij stamt niet af van tot slaaf gemaakten, hij stamt af van het machtige volk Ashanti die slaven maakten en verkochten, zodat ze oorlogen tegen andere Zwarte volken konden voeren en nieuwe slaven konden maken. Volgens het woke-denken is het niet zo erg als Zwarten andere Zwarten tot slaaf maken, want dat is geen racisme, maar dat is hun cultuur waar men respect voor dient te hebben.
Akwasi op zijn soloplaat Sankofa (2020). Om misverstanden te voorkomen: dit is geen seksistische foto.
Het is simpel, als je het eenmaal doorhebt.
Ondanks de coronamaatregelen mocht de Black Lives Matter demonstratie doorgaan.
Akwasi is antiracist
Het feit dat Akwasi afstamt van een volk dat zijn Zwarte broeders en zusters tot slaaf maakten en verkochten is niet interessant in het woke-denken. Akwasi is Zwart in een wit land en dus een slachtoffer (ook al is hij miljonair) en hij is moreel superieur. Maar wat gebeurt er als een Zwart slachtoffer dader wordt, bv. door te dreigen met c.q. op te roepen tot geweld? De Jong schrijft onder de kop ‘Klucht rond vervolging Akwasi’ het volgende:
‘Het OM ‘[Openbaar Ministerie - MH] kwam ook in actie toen een aantal Nederlandse burgers rapper Akwasi aanklaagden nadat hij op 1 juni 2020 op de Dam voor een menigte van 10.000 demonstranten had gezegd: ‘Op het moment in november dat ik een Zwarte Piet zie, trap ik hem hoogstpersoonlijk op zijn gezicht.’ De officier van Justitie die de vervolging op zich nam, Jacobien Vreekamp, (…) sloot met Akwasi een overeenkomst waarin hij publieke excuses aanbood en een voorwaardelijke straf accepteerde. Akwasi – jarenlang een graag geziene gast bij DWDD [De Wereld Draait Door, zeer populair tv-programma in de jaren 2005-2020 – MH] – kwam wederom in opspraak nadat hij op 28 december 2020 een journalist van de EO [Evangelische Omroep – MH] bedreigde en diens apparatuur afpakte omdat de vragen in een interview hem niet bevielen. De EO wrong zich in allerlei bochten om het incident te sussen. Later doken nog oude tweets op van Akwasi met geweldsfantasieën in verband met Sinterklaasvieringen. Het OM achtte deze tweets strafbaar op grond van opruiing (artikel 131 van het wetboek van strafrecht) maar besloot niet te vervolgen omdat ze negen en twaalf jaar oud waren.’
Ik heb even opgezocht wat er in die tweets stond. Op 30 oktober 2009 tweette Akwasi: ‘Kan iemand sinterklaas dit jaar van die boot schieten, ik leg €500 op z’n hoofd.’ En op 12 november 2011: ‘Gaat er iemand nou ooit nog een Zwarte Piet knallen of moet ik het doen?’ Geweld is blijkbaar onlosmakelijk verbonden met de trotse Ashanti cultuur.
Een van de meest recente antiracistische daden van Akwasi is het oprichten van een omroep in 2020. Dat deed hij samen met kunstenaar/filmmaker Gianni Grot (Amsterdam 1988). De omroep kreeg de naam ZWART. Op 1 januari 2022 werd ZWART in het omroepbestel opgenomen. In het beleidsplan van de omroep lezen we o.a.: ‘De vereniging is een publieke omroep, die een zo breed mogelijk publiek wil bereiken. Kernwaarden daarbij zijn gelijkwaardigheid, inclusiviteit, rechtvaardigheid, onafhankelijkheid en maatschappelijke betrokkenheid.’
Klapper of geen klapper?
Diversiteit en inclusie in de media
Dat het woke-denken diep is doorgedrongen in de Nederlandse omroepwereld mag blijken uit het congres dat op 29 april 2022 door de NPO werd gehouden. NPO staat voor stichting Nederlandse Publieke Omroep.
De NPO is een sturings- en samenwerkingsorgaan met als taken: ‘Het bevorderen van de samenwerking en cohesie tussen de landelijke omroepen, de programmering van het media-aanbod, het verdelen van de budgetten voor de verschillende omroepen, het verzorgen van distributie, het ondersteunen van omroepen bij de ondertiteling, aankoop en verkoop van programma’s en tot slot het uitvoeren van zelfstandig onderzoek naar de kwaliteit en het imago van de platforms radio, televisie en internet.’
Dat het woke-denken diep is doorgedrongen in de Nederlandse omroepwereld mag blijken uit het congres dat op 29 april 2022 door de NPO werd gehouden. NPO staat voor stichting Nederlandse Publieke Omroep.
De NPO is een sturings- en samenwerkingsorgaan met als taken: ‘Het bevorderen van de samenwerking en cohesie tussen de landelijke omroepen, de programmering van het media-aanbod, het verdelen van de budgetten voor de verschillende omroepen, het verzorgen van distributie, het ondersteunen van omroepen bij de ondertiteling, aankoop en verkoop van programma’s en tot slot het uitvoeren van zelfstandig onderzoek naar de kwaliteit en het imago van de platforms radio, televisie en internet.’
‘Alledaags racisme’
In WOKELAND lezen we over het NPO-congres: ‘’Het is spijtig dat wij dit congres beginnen met twee mannen die lange tijd diversiteit en inclusie niet hebben begrepen.’ Aan het woord is Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme Rabin Baldewsingh [Paramaribo 1960 – MH], een van de sprekers op 29 april 2022 op het congres van de NPO ‘De ander zien, jezelf zijn: discriminatie, diversiteit en inclusie in de media’. Baldewsingh verwees daarmee naar videobeelden die even eerder werden getoond van premier en VVD-leider Mark Rutte en vicepremier en CDA-leider Wopke Hoekstra, die daarin het grote belang van ‘diversiteit en inclusie’ voor Nederland onderschreven. Het congres was volgens de NPO-leiding bedoeld om ‘mediamakers samen te laten spreken over de rol van publieke media als het gaat om diversiteit, inclusie en uitsluiting’. Het was tegelijk de aftrap van een thema-maand in mei 2022 waarbij de NPO op alle kanalen, netten en zenders nieuwe en speciale programma’s uitzendt rondom diversiteit en inclusie.’ (…)
‘Voor Shula Rijxman, tot en met eind 2021 bestuursvoorzitter van de NPO en nu executive producer van dit NPO-congres en van het Concert for Change, was het kort voor ze D66- wethouder in Amsterdam werd glashelder: diversiteit betekent meer programma’s voor en door ‘biculturele’ Nederlanders omdat die zich nu niet in de NPO herkennen. ‘Racisme en discriminatie zijn helaas onderdeel van onze maatschappij en wegkijken is geen optie,’ zei Rijxman in de aankondiging van het congres. Ook staatssecretaris van Media en Cultuur Gunay Uslu van D66 bekende kleur in een videoboodschap met de slogan: ‘Diversiteit en inclusie is kracht.’ (…)
‘De bijeenkomst ademde op momenten een evangelisch aandoende eensgezindheid uit. Sprekers en panelleden haalden aan dat institutionele discriminatie in Nederland overal is, juist ook binnen de NPO waar programmamakers van kleur dagelijks ‘gif’ zouden ervaren. Diverse sprekers prezen de op 1 januari 2022 tot het bestel toegelaten omroep ZWART als voorbeeld en inspiratie. Directeur Gianni Grot van ZWART kreeg volop ruimte om de visie van hemzelf en zijn ‘compagnon’ Akwasi te delen.’
Op 27 mei 2022, vier weken na het congres, werd het eerste programma van ZWART uitgezonden. Het was geen klapper. Er keken slechts 23.000 mensen. Een verklaring zou kunnen zijn dat vrijwel alle andere omroepen de laatste jaren in snel tempo woke zijn geworden en dat het veronderstelde gat in de markt veel kleiner is dan de antiracistische activisten dachten.
Maar misschien ook heeft Coen de Jong gelijk als hij zegt dat de Nederlandse bevolking het ‘woke’ gedoe volstrekt onbelangrijk vindt. Ik vrees echter, dat dat activisten, politici en bestuurders er voorlopig niet van zal weerhouden om door te gaan met hun heilige strijd voor Diversiteit & Inclusie.
Maar misschien ook heeft Coen de Jong gelijk als hij zegt dat de Nederlandse bevolking het ‘woke’ gedoe volstrekt onbelangrijk vindt. Ik vrees echter, dat dat activisten, politici en bestuurders er voorlopig niet van zal weerhouden om door te gaan met hun heilige strijd voor Diversiteit & Inclusie.
Conclusie
WOKELAND geeft een helder inzicht in hoe een radicale voorhoede vat kreeg op de Nederlandse samenleving. In deze bespreking heb ik daar slechts enkele aspecten van kunnen belichten.
Misschien is het waar dat de situatie in België meevalt in vergelijking met die in Nederland. Maar dat maakt dit boek voor de Belgische lezer wellicht extra belangrijk, want er is geen enkele reden om aan te nemen dat het radicale woke-activisme zich iets aantrekt van de Nederlands-Belgische grens.
WOKELAND geeft een helder inzicht in hoe een radicale voorhoede vat kreeg op de Nederlandse samenleving. In deze bespreking heb ik daar slechts enkele aspecten van kunnen belichten.
Misschien is het waar dat de situatie in België meevalt in vergelijking met die in Nederland. Maar dat maakt dit boek voor de Belgische lezer wellicht extra belangrijk, want er is geen enkele reden om aan te nemen dat het radicale woke-activisme zich iets aantrekt van de Nederlands-Belgische grens.
PS
Om misverstanden te voorkomen, WOKELAND is niet geïllustreerd. Voor deze bespreking heb ik op internet illustraties gezocht om bepaalde zaken voor de Belgische lezer te verduidelijken. Ook heb ik aanvullende informatie gebruikt die niet in het boek staat. Dat betreft met name de achtergrond van Akwasi, een van de bekendste voormannen van het woke-activisme in Nederland.
Martin Harlaar
Meer van Martin Harlaar
Om misverstanden te voorkomen, WOKELAND is niet geïllustreerd. Voor deze bespreking heb ik op internet illustraties gezocht om bepaalde zaken voor de Belgische lezer te verduidelijken. Ook heb ik aanvullende informatie gebruikt die niet in het boek staat. Dat betreft met name de achtergrond van Akwasi, een van de bekendste voormannen van het woke-activisme in Nederland.
Martin Harlaar
