14 december 2023
Het jaar van de Sprinkhaan
Terry Hayes werd bekend in 2013 met “I Am Pilgrim”, een spionageverhaal - inderdaad genre James Bond - dat hem meteen tussen de groten van het genre plaatste. Terry Hayes begon zijn carrière als journalist voor The Sydney Morning Herald, toen hij voor Australië als buitenlandcorrespondent in de VS verslag deed van Watergate en het aftreden van president Nixon, naast vele grote internationale verhalen. Daarna werd hij een succesvol scenarioschrijver en schreef hij de scenario's voor Mad Max 2, Dead Calm, Bangkok Hilton, Payback en From Hell. Hij woont in Sydney met zijn vrouw.
Deze thriller telt maar liefst 765 pagina's en is – zonder enige herkenbare reden - opgedeeld in vier delen. De “James Bond” van Het jaar van de Sprinkhaan heet Kane en werkt voor de CIA. Hij heeft een onmogelijke taak gekregen. Hij moet naar de “Denied Access Area’s” waar je eigenlijk niet binnen mag. Daar moet hij een man opsporen waarover totaal niets gekend is… Hij moet op zoek gaan - zoals hij het zelf omschrijft - “naar een witte man van onbepaalde lengte en nationaliteit, met een naam die we niet kenden, op een plek die we niet konden vaststellen, met een gezicht dat we nooit hadden gezien en vingerafdrukken, die niet van hemzelf waren. Misschien had iets uit zijn verre verleden kunnen helpen, maar we waren er nooit achter gekomen wie hij werkelijk was.” De naam die hij krijgt is dan ook een zeer passende: “Magus.”
In de “Denied Access Area’s” hebben grenzen geen betekenis. Kane omschrijft zijn missie zo: “Jouw taak is om je toegang te verschaffen, te doen wat nodig is en weer te ontsnappen…” Kane reist erheen om een man te elimineren met cruciale informatie voor de veiligheid van het Westen en - zoals nog meer het geval is in spionageverhalen - de wereld tot aan de rand van de afgrond kan brengen. Natuurlijk is het een bijzonder intelligente, bloeddorstige, wraakzuchtige, wrede, nietsontziende man…
Met de hulp van de plaatselijke CIA trekt Kane de grens over van Afghanistan naar Iran en reist honderden kilometers te paard. Natuurlijk heeft hij – net zoals Fleming’s James Bond de meest gesofistikeerde en verrassende spulletjes tot zijn beschikking die, verrassend genoeg, net dan kunnen gebruikt worden als er zich een schijnbaar hopeloze situatie voordoet. Niet eenvoudig natuurlijk om opgejaagd worden en ver achter de vijandelijke linies in leven te blijven, alleen en enkel geholpen door zijn intelligentie, zijn training, zijn moed en zijn vindingrijkheid, zijn vlugge reactie en het toeval nu en dan. Hij sterft bijna van de dorst maar vindt een manier om water te vinden, hij wordt gevangengenomen, hij ontsnapt, hij verdrinkt bijna, hij wordt neergeschoten, hij belandt in een kooi! De arme man! Het is allemaal behoorlijk meedogenloos en hij is voor het grootste deel van het verhaal in een of andere vorm van gevaar.
Je leest die kanjer van een boek natuurlijk voor de knappe plot, de volgehouden spanning, de overvloed van gebeurtenissen maar ook omdat Terry Hayes een knappe schrijver is. Hij schrijft matter of fact, scherp tekenend en precies, met een flinke dosis literaire kunde.
Eventjes een proevertje:
“Ik reed de stad uit en daarna zo snel ik kon de zevenhonderdvijftig kilometer naar het westen, met de turquoise zee aan mijn linkerhand en niets anders dan een lege, glanzende asfaltweg voor me uit. Terwijl de kilometers in de achteruitkijkspiegel verdwenen, veranderde het landschap in een van de eenzaamste en meest troosteloze plekken die ik ooit had gezien, tot ik ten slotte halt hield op een bergkam, naar de horizon keek en voor me uit een kaal landschap zag, van uitgedroogde aarde, diepe rivierkloven en onneembare granieten klippen.”
Eventjes een proevertje:
“Ik reed de stad uit en daarna zo snel ik kon de zevenhonderdvijftig kilometer naar het westen, met de turquoise zee aan mijn linkerhand en niets anders dan een lege, glanzende asfaltweg voor me uit. Terwijl de kilometers in de achteruitkijkspiegel verdwenen, veranderde het landschap in een van de eenzaamste en meest troosteloze plekken die ik ooit had gezien, tot ik ten slotte halt hield op een bergkam, naar de horizon keek en voor me uit een kaal landschap zag, van uitgedroogde aarde, diepe rivierkloven en onneembare granieten klippen.”
Komt nog bij dat wat je leest niet allemaal zo maar uit de lucht gegrepen is, maar dat je veel te leren krijgt over de wereld van de internationale spionage. Terry Hayes zei daarover in een interview: “Het onderzoek is natuurlijk enorm, want ik ben nooit in die wereld opgegroeid, dus ik moest het allemaal leren. Dat heb ik vele jaren gedaan en – gelukkig – ben ik mijn carrière begonnen als journalist en heb ik nogal wat verhalen gemaakt over de inlichtingenwereld, dus ik had een beetje een voorsprong. Het leerde me ook hoe ik onderzoek moest doen en toen veranderde het internet alles. Het verbaast me altijd hoeveel informatie er beschikbaar is als je geduld hebt, de aanwijzingen volgt en bereid bent om steeds dieper te duiken.”
Een boek zeker waard om te lezen als je wat tijd om handen hebt. Handen waar je het boek vervolgens niet gemakkelijk uit laat ontsnappen…
Victor De Raeymaeker
Meer van Victor De Raeymaeker
Victor De Raeymaeker
