20 april 2022
Passagiers/achterblijvers
Volgens Das Magazin is Thomas Heerma van Voss een van de tien literaire talenten die Nederland rijk is. Nieuw werk wordt dan ook uitgegeven door Das Mag, waar bijvoorbeeld ook onze eigen Lize Spit onderdak heeft gevonden. Zijn roman Condities kreeg de Boekenbon Literatuurprijs en stond op de longlist voor de Libris. Van Voss doet het dus best aardig.
Na De derde persoon is Passagiers/achterblijvers een tweede bundel met daarin zes verhalen, samen goed voor zo’n 230 bladzijden tekst. Die hebben met elkaar gemeen dat het – met uitzondering van het tweede verhaal – telkens gaat om een personage dat (mee)reist en het moeilijk heeft met de andere. Die andere is een vriend, een vriendin, maar ook een broer of de ouders. Mama’s en papa’s zijn opvallend aanwezig in het boek. Het gaat dan ook vooral over jonge volwassenen die hun draai in de wereld niet lijken te vinden. En die wereld is die van vandaag: de taal is doorspekt met Engelse uitdrukkingen, Amerika is altijd dichtbij, iedereen heeft altijd een smartphone bij of in de hand en in een zeer nabije toekomst zijn mondmaskers nog steeds actueel. Er wordt regelmatig gerefereerd aan oudere, maar ook aan recente films en in een van de verhalen zullen sommigen Travis Bickle (Martin Sorseses Taxi Driver) misschien herkennen.
De taal van de schrijver is sober. Bijvoeglijke naamwoorden, metaforen of samengestelde zinnen zijn er nauwelijks, maar toch vindt de schrijver diepgang in raak geschetste personages en situaties. Bovendien weet hij de lezer te verrassen, want niet alles is wat men verwacht. De toon is veeleer somber, desolaat en oplossingen voor het falende leven zijn er niet. Dingen gebeuren. Soms door iemands toedoen, soms ondanks iemands inspanningen. Achteraf worden er verhalen om gebeurtenissen heen verzonnen, maar ze geheel begrijpen doet niemand. Zo staat het er op blz.85. En wat verder zegt een journalist tegen een filmmaakster: ik vind het heel knap hoe je pijn en eenzaamheid hebt gevangen in zo’n kernachtig verhaal (blz. 91).
Passagiers/achterblijvers blijft wat hangen bij één generatie en bijhorende bekommernissen. Thomas Heerma van Voss werd geboren in 1990 en zal vooral leeftijdsgenoten aanspreken. Voor iemand die daar niet bij hoort is dat een manco, maar de verhalen zijn vakwerk waar weinig op aan te merken valt. Ze lezen vlot. Aanbevolen voor wie even kortere dingen wil lezen, ook al wordt je er niet vrolijker van.
Nick De Clippel
Meer van Nick De Clippel
Nick De Clippel