2 februari 2023
Lissabon. Een droomwandeling.
Dit is het slotdeel van een trilogie. In het eerste deel heeft Bart Stouten het over Bach, in het tweede over Proust en dit derde deel gaat over poëzie en ook over Lissabon. Zijn welluidende stem was sinds 1990 op de VRT te horen. Nu is Stouten pas gepensioneerd en hij gebruikt zijn tijd om naar zijn geliefde Lissabon te reizen, door de straten te dwalen en na te denken over poëzie, Pessoa, Herman de Coninck en natuurlijk over het leven en de liefde.
Vruchtwaterduister
"De tekst, 'het ding', is gegroeid, langzaam, heimelijk, in het vruchtwaterduister van de poëzie van mijn leven". Deze tweede zin in het deel 1 neemt ons ineens mee op de droomwandeling. De mijmeringen zijn belangrijk, de taal is soms poëzie in proza. Hij denkt na over alles wat belangrijk is in zijn leven: muziek, poëzie, kunst, filosofie, reizen, liefde, vriendschap en zijn beroep als radiomaker. Lissabon is daarbij een decor, een aanzet, een vertrek uit de realiteit wat hem leidt naar het bewuste onbewuste, naar zijn leven, zijn voorbeelden, naar zijn afscheid op het werk als radiomaker.
"De tekst, 'het ding', is gegroeid, langzaam, heimelijk, in het vruchtwaterduister van de poëzie van mijn leven". Deze tweede zin in het deel 1 neemt ons ineens mee op de droomwandeling. De mijmeringen zijn belangrijk, de taal is soms poëzie in proza. Hij denkt na over alles wat belangrijk is in zijn leven: muziek, poëzie, kunst, filosofie, reizen, liefde, vriendschap en zijn beroep als radiomaker. Lissabon is daarbij een decor, een aanzet, een vertrek uit de realiteit wat hem leidt naar het bewuste onbewuste, naar zijn leven, zijn voorbeelden, naar zijn afscheid op het werk als radiomaker.
Azulejos
Dwalend door het museum van de beroemde azulejos (keramieken wandtegeltjes), denkt hij terug aan zijn carrière en aan de mensen die hij interviewde. De ontmoeting met Alain de Botton staat hem nog levendig voor de geest en hoe hij het met hem had over "de duistere kern van onze persoonlijkheid" en de invloed van gedichten daarop. Adriaan van Dis is ook iemand die hij niet licht zal vergeten: "een van de fijnste gesprekken uit mijn leven". Met Ian Rankin had hij het (natuurlijk) ook over poëzie en over Robert Burns. Aan de vriendschap van collega's - zo schrijft hij - heeft hij te danken dat hij kon blijven uitzenden zelfs op de dagen dat hij naar de chemotherapie moest. "Klara had mij genezen".
Dwalend door het museum van de beroemde azulejos (keramieken wandtegeltjes), denkt hij terug aan zijn carrière en aan de mensen die hij interviewde. De ontmoeting met Alain de Botton staat hem nog levendig voor de geest en hoe hij het met hem had over "de duistere kern van onze persoonlijkheid" en de invloed van gedichten daarop. Adriaan van Dis is ook iemand die hij niet licht zal vergeten: "een van de fijnste gesprekken uit mijn leven". Met Ian Rankin had hij het (natuurlijk) ook over poëzie en over Robert Burns. Aan de vriendschap van collega's - zo schrijft hij - heeft hij te danken dat hij kon blijven uitzenden zelfs op de dagen dat hij naar de chemotherapie moest. "Klara had mij genezen".
Poëzie van de ideale vriend
Daarover gaat het in deel 3: hij ziet door het raam van zijn hotelkamer elke avond dezelfde jongeman. Stillekes aan wordt hij verliefd en komen er verzen en gedachten op het blad die daarmee te maken hebben: "Nima's gezicht was de verklontering van vele andere gezichten...". In een ander lettertype en in cursieve druk staan overal verzen, zoals dit:
“Langzaam
adem ik mijn liefde in,
roerloze seconden tellend
tussen marmeren beelden”
Daarover gaat het in deel 3: hij ziet door het raam van zijn hotelkamer elke avond dezelfde jongeman. Stillekes aan wordt hij verliefd en komen er verzen en gedachten op het blad die daarmee te maken hebben: "Nima's gezicht was de verklontering van vele andere gezichten...". In een ander lettertype en in cursieve druk staan overal verzen, zoals dit:
“Langzaam
adem ik mijn liefde in,
roerloze seconden tellend
tussen marmeren beelden”
Het mag duidelijk zijn dat dit geen reisgids is en ook geen boek dat je in één adem uitleest. Het nodigt uit tot nadenken, tot bezinnen. Het kan je nieuwe ideeën geven. Reflecties over zijn eigen leven kan raakpunten opleveren met dat van jou, zodat je het misschien wel een tweede keer leest!
Gerda Sterk
Meer van Gerda Sterk
Gerda Sterk
