21 maart 2023
Over woke
De sloophamer van het postmodernisme
Woke startte vanuit een drang naar non-discriminatie, maar bereikt intussen het omgekeerde. Woke houdt de westerse mens een spiegel voor van zijn eigen slechtheid. We worden moreel gedwongen tot schaamte. De samenleving bestaat dan alleen nog uit slachtoffers en daders, waarbij die laatsten wordt aangemaand het boetekleed aan te trekken en onvrij te zijn in woord en gedachte. Vooral in de academische wereld is het wokisme zeer intens aanwezig en wordt vrijheid bedreigd.
Wokisme in de academische wereld
Vorig jaar verscheen het boek Ben ik wel woke genoeg? waarvan ik auteur/samensteller ben. Ik nodigde woke-vriendelijke en woke-kritische academici uit binnen- en buitenland uit om iets te schrijven naar aanleiding van mijn vraag of het vrije woord en de wetenschappelijke methode onder druk zijn komen te staan als gevolg van woke-activisme (voor de namen zie onderaan dit artikel). Een van de woke-vriendelijke academici die een bijdrage schreef is Judi Mesman. Ik citeer de website van de Universiteit Leiden waaraan zij verbonden is.
Vorig jaar verscheen het boek Ben ik wel woke genoeg? waarvan ik auteur/samensteller ben. Ik nodigde woke-vriendelijke en woke-kritische academici uit binnen- en buitenland uit om iets te schrijven naar aanleiding van mijn vraag of het vrije woord en de wetenschappelijke methode onder druk zijn komen te staan als gevolg van woke-activisme (voor de namen zie onderaan dit artikel). Een van de woke-vriendelijke academici die een bijdrage schreef is Judi Mesman. Ik citeer de website van de Universiteit Leiden waaraan zij verbonden is.
‘Judi Mesman (1974) is hoogleraar op het gebied van jeugd en samenleving (sinds 2009), en bestudeert de intergenerationele overdracht van attitudes en gedrag met betrekking tot thema’s rond sociale rechtvaardigheid zoals racisme, seksisme, homofobie, en andere vraagstukken rond maatschappelijke ongelijkheid op individuele en institutionele niveaus.’
‘The absolute worst people on earth’
Terwijl ik nadacht over hoe ik de bespreking van Over woke, het nieuwste boek van Bart De Wever zou insteken, (de eerste alinea van dit artikel komt van de achterflap van dit boek) kwam ik een bericht tegen dat Judi Mesman enkele dagen eerder op haar LinkedIn-pagina had gezet. Het is een ‘tegel’ met daarop een foto en een citaat van Jason Overstreet. Het citaat luidt:
‘The word woke is becoming more beautiful by the day. Why? Because the absolute worst people on earth use it as a slur against everything that is good.’
Terwijl ik nadacht over hoe ik de bespreking van Over woke, het nieuwste boek van Bart De Wever zou insteken, (de eerste alinea van dit artikel komt van de achterflap van dit boek) kwam ik een bericht tegen dat Judi Mesman enkele dagen eerder op haar LinkedIn-pagina had gezet. Het is een ‘tegel’ met daarop een foto en een citaat van Jason Overstreet. Het citaat luidt:
‘The word woke is becoming more beautiful by the day. Why? Because the absolute worst people on earth use it as a slur against everything that is good.’
Bron: LinkedIn
De absoluut slechtste mensen op aarde gebruiken het woord ‘woke’ als een ‘slur’, als een belediging, een kleinering van alles wat goed is, alles wat woke is. Ik moet bekennen dat ik nog nooit van Jason Overstreet had gehoord. Hij heeft gelukkig een eigen website en daarop las ik dat hij fulltime fictieschrijver is en dat hij twee boeken heeft geschreven. Spannende verhalen die respectievelijk in de jaren 1920 en 1930 spelen. Ze zijn uitgegeven door Dafina.
‘Dafina is an imprint of Kensington Publishing Corp., America’s Independent Publisher, with a focus on commercial fiction and non-fiction that centers race and cultural identity in order to explore the way they impact our experiences.’ [About Dafina]
Virtue signalling
U vraagt zich wellicht af waarom ik in een bespreking van een boek van Bart De Wever zo lang stilsta bij de Nederlandse professor Judi Mesman en de Amerikaanse fictieschrijver Jason Overstreet. Ik zal u dat zeggen. Omdat het laat zien dat een Nederlandse professor die zich bezig houdt met jeugd en samenleving klaarblijkelijk instemt met de opmerking van een Amerikaanse schrijver dat het de ‘absoluut slechtste mensen op aarde’ zijn die zich negatief uitlaten over ‘woke’.
Mesman is het niet alleen eens met het citaat (anders zet je het niet zonder commentaar op je LinkedIn-pagina), maar ze laat aan iedereen waarmee ze een link heeft zien dat zij deugt, dat zij aan ‘de goede kant’ staat. ‘Virtue signalling’ noemen we dat.
U vraagt zich wellicht af waarom ik in een bespreking van een boek van Bart De Wever zo lang stilsta bij de Nederlandse professor Judi Mesman en de Amerikaanse fictieschrijver Jason Overstreet. Ik zal u dat zeggen. Omdat het laat zien dat een Nederlandse professor die zich bezig houdt met jeugd en samenleving klaarblijkelijk instemt met de opmerking van een Amerikaanse schrijver dat het de ‘absoluut slechtste mensen op aarde’ zijn die zich negatief uitlaten over ‘woke’.
Mesman is het niet alleen eens met het citaat (anders zet je het niet zonder commentaar op je LinkedIn-pagina), maar ze laat aan iedereen waarmee ze een link heeft zien dat zij deugt, dat zij aan ‘de goede kant’ staat. ‘Virtue signalling’ noemen we dat.
Binair denken
Belangrijk is om te onthouden dat het woke denken een binair denken is. Je bent een onderdrukte of een onderdrukker. Je bent een slachtoffer of een dader. Je bent wel woke of niet woke. Je bent goed of slecht. Je bent links of rechts.
Belangrijk is om te onthouden dat het woke denken een binair denken is. Je bent een onderdrukte of een onderdrukker. Je bent een slachtoffer of een dader. Je bent wel woke of niet woke. Je bent goed of slecht. Je bent links of rechts.
Wie kritisch is op woke wordt zonder nadenken weggezet als rechts. Je hoort – volgens mensen als Overstreet en Mesman – klaarblijkelijk bij de ‘absolute worst people on earth.’ En wie wil dat etiket opgeplakt krijgen?
Enkele maanden na het verschijnen van Ben ik wel woke genoeg? nodigde ik Judi Mesman uit om een bijdrage te schrijven voor een nieuw boek waar ik mee bezig ben en dat zal gaan over gender. Mesman had ondertussen gelezen wat ik in het boek over woke had geschreven en typeerde dat als een standpunt dat populair is onder ‘reactionair rechts’. Zij voelde zich daardoor niet geroepen bij te dragen aan verdere publicaties, zo mailde ze mij.
Niet alleen de woke-vriendelijke academici, zoals Mesman, die een bijdrage schreven voor Ben ik wel woke genoeg? zijn links, ook vrijwel alle woke-kritische academici die meewerkten zijn links. In de inleiding van het boek maak ik duidelijk dat ik mijzelf als links beschouw. Toch vroeg de linkse Judi Mesman op een bepaald moment aan mij of haar bijdrage niet uit het boek verwijderd kon worden. Ik begrijp dat. Het is in deze binaire tijden niet goed voor je reputatie als linkse, woke academica om in een boek te staan met woke-kritische academici. Guilty by association. Je wilt niet gezien worden in het gezelschap van ‘the absolute worst people on earth.’
Als je wil dat je onderzoek wordt gefinancierd, je een (vaste) aanstelling krijgt, je artikelen worden geplaatst, je boeken worden gepubliceerd, kortom alles wat nodig is om je in de academische wereld te handhaven, dan kun je beter héél erg duidelijk maken aan het snel groeiende aantal woke machthebbers dat je aan de ‘goede’ kant van de geschiedenis staat.
Bart De Wever
Homo sapiens is geneigd tot binair denken. We verdelen de wereld nu eenmaal graag in zij die deugen (die lijken het meest op ons) en zij die niet deugen (daar moeten we uit de buurt blijven). Ik durf niet uit te sluiten dat voor een aantal lezers van dit artikel Bart De Wever in die tweede categorie valt. Je moet niets positiefs over hem zeggen, want dat gaat als een smet aan je kleven.
Homo sapiens is geneigd tot binair denken. We verdelen de wereld nu eenmaal graag in zij die deugen (die lijken het meest op ons) en zij die niet deugen (daar moeten we uit de buurt blijven). Ik durf niet uit te sluiten dat voor een aantal lezers van dit artikel Bart De Wever in die tweede categorie valt. Je moet niets positiefs over hem zeggen, want dat gaat als een smet aan je kleven.
Maar ik heb goed nieuws voor deze lezers: Bart De Wever zit wat zijn opvattingen over woke betreft op één lijn met linkse academici als Dorrian Abbott, Floris van den Berg, Peter Boghossian, Johan Braeckman, Meindert Fennema, Ruud Koopmans, Lawrence Krauss, Anna Krylov, Helen Pluckrose, Neil Thin en Rebecca Tuvel die een bijdrage schreven voor Ben ik wel woke genoeg?. En Bart De Wever zit ook op één lijn met mij. Ik heb trouwens uit betrouwbare bron vernomen dat hij bekend was met mijn werk voordat zijn boek Over woke verscheen. Wie had dat gedacht?
‘I’m as mad as hell and I’m not gonna take it anymore!’
De Wever begint het voorwoord van Over woke met een filmcitaat uit Network (1976) van de Amerikaanse regisseur Sydney Lumet. Een oudere journalist die werkt bij een televisiestation roept de kijkers op om op te staan, het raam open te doen en naar buiten te schreeuwen dat ze woest zijn en het niet langer pikken: ‘I’m as mad as hell and I’m not gonna take it anymore!’
De Wever begint het voorwoord van Over woke met een filmcitaat uit Network (1976) van de Amerikaanse regisseur Sydney Lumet. Een oudere journalist die werkt bij een televisiestation roept de kijkers op om op te staan, het raam open te doen en naar buiten te schreeuwen dat ze woest zijn en het niet langer pikken: ‘I’m as mad as hell and I’m not gonna take it anymore!’
De Wever: ‘Het idee om zelf het venster open te doen en iets gelijkaardigs te schreeuwen, bekruipt me steeds meer bij het lezen van de opiniekaternen in onze Vlaamse kwaliteitskranten. Elke dag opnieuw leveren die immers het stuitende bewijs dat ons elitaire opinielandschap bezeten is geraakt door de geest van de postmoderne zelfafbraak.’
Ik kan u verzekeren dat het niet alleen de Vlaamse kwaliteitskranten zijn die bezeten zijn geraakt door de geest van de postmoderne zelfafbraak. In Nederland is het niet anders. In zowel Vlaanderen als Nederland zijn linkse intellectuelen bang om kritiek te uiten op de uitwassen van woke, want het is slecht voor je reputatie. Je wordt binnen de kortste keren uitgemaakt voor rechts, reactionair, racist, fascist, transfoob enz. Slechts een enkele linkse intellectueel durft zijn raam open te doen, meestal niet verder dan een kiertje, en naar buiten te fluisteren dat het woke denken niet deugt, er voor zorgend dat zo min mogelijk mensen het horen.
Lezingen
De Wever gaf in het najaar van 2022 een reeks lezingen aan Vlaamse universiteiten over de dreiging van het postmoderne woke-denken. Het lokte veel negatieve persreacties uit. De Wever: ‘Die vele negatieve reacties moedigden mij aan om de lezing uit te schrijven tot dit pamflet. De tekst beoogt geen volledigheid in de analyse, maar wil kort en bondig de samenhang tonen tussen de verschillende aspecten van de zelfvernietigingsoorlog die een flink deel van de intellectuele elite voert tegen de moderne, westerse samenleving.’
Het pamflet telt 133 pagina’s, iets meer dan 20.000 woorden. De gemiddelde lezer zal het in minder dan twee uur uit hebben. Maar is het de moeite waard om twee uur van uw tijd aan dit boek te besteden? Jazeker!
De Wever gaf in het najaar van 2022 een reeks lezingen aan Vlaamse universiteiten over de dreiging van het postmoderne woke-denken. Het lokte veel negatieve persreacties uit. De Wever: ‘Die vele negatieve reacties moedigden mij aan om de lezing uit te schrijven tot dit pamflet. De tekst beoogt geen volledigheid in de analyse, maar wil kort en bondig de samenhang tonen tussen de verschillende aspecten van de zelfvernietigingsoorlog die een flink deel van de intellectuele elite voert tegen de moderne, westerse samenleving.’
Het pamflet telt 133 pagina’s, iets meer dan 20.000 woorden. De gemiddelde lezer zal het in minder dan twee uur uit hebben. Maar is het de moeite waard om twee uur van uw tijd aan dit boek te besteden? Jazeker!
Inhoudsopgave ‘Over woke’
‘De sloophamer van het postmodernisme’
De Wever wijst er - net als bovengenoemde linkse academici - op dat het postmodernisme een bedreiging vormt voor de fundamenten van onze samenleving. Hij spreekt over ‘de sloophamer van het postmodernisme’.
‘Het postmodernisme is vooral door Franse filosofen ideologisch uitgedacht in de jaren 1970. Zij propageerden als voornaamste basisinzicht dat voorheen als vanzelfsprekend geachte waarheden en waarden, zoals die van het rationalisme en de verlichting, slechts relatief zijn. In het Westen werd het gaandeweg de dominante stroming binnen het intellectuele elitaire denken en creëerde het een identitair vacuüm door alle grondvesten van onze beschaving vakkundig onderuit te halen.’
‘Dat vacuüm werd het voorbije decennium in de Verenigde Staten opgevuld door het wokisme: een gedachtegoed dat pretendeert mensen ‘wakker’ te willen schudden voor de grieven van een lijst maatschappelijke slachtoffergroepen. In realiteit manifesteert het zich als de criminalisering van de westerse beschaving en de verheerlijking van alles wat er afbreuk aan kan doen. Woke ontwikkelde zich aan de universiteitscampussen en trok als een sluipend gif de Amerikaanse samenleving uit elkaar.’
De Wever wijst er - net als bovengenoemde linkse academici - op dat het postmodernisme een bedreiging vormt voor de fundamenten van onze samenleving. Hij spreekt over ‘de sloophamer van het postmodernisme’.
‘Het postmodernisme is vooral door Franse filosofen ideologisch uitgedacht in de jaren 1970. Zij propageerden als voornaamste basisinzicht dat voorheen als vanzelfsprekend geachte waarheden en waarden, zoals die van het rationalisme en de verlichting, slechts relatief zijn. In het Westen werd het gaandeweg de dominante stroming binnen het intellectuele elitaire denken en creëerde het een identitair vacuüm door alle grondvesten van onze beschaving vakkundig onderuit te halen.’
‘Dat vacuüm werd het voorbije decennium in de Verenigde Staten opgevuld door het wokisme: een gedachtegoed dat pretendeert mensen ‘wakker’ te willen schudden voor de grieven van een lijst maatschappelijke slachtoffergroepen. In realiteit manifesteert het zich als de criminalisering van de westerse beschaving en de verheerlijking van alles wat er afbreuk aan kan doen. Woke ontwikkelde zich aan de universiteitscampussen en trok als een sluipend gif de Amerikaanse samenleving uit elkaar.’
Polarisatie
Het wokisme zorgt door het binaire denken voor een toenemende polarisatie. Je kunt de meerderheid van een bevolking niet constant uitmaken voor ‘racist’ of ‘transfoob’ of ‘the absolute worst people on earth’ en verwachten dat je daarmee de mensen aan je kant krijgt. De woke-waanzin woedt in de VS al enkele jaren in volle hevigheid, vooral in het onderwijs. De tegenreactie van rechts wordt daar steeds heftiger, iets waar linkse woke-critici niet op zitten te wachten.
De Wever constateert terecht dat ‘dekolonisering’ een stokpaardje van het wokisme is. Hij citeert de definitie die de Vlaamse Universitaire Raad (VLIR) van dit begrip geeft:
‘De manier waarop koloniale denkwijzen en structuren doorwerken in onze huidige manier van denken en handelen (bv. systematisch racisme, structurele discriminatie, de reproductie van ongelijkheid, white privilege, dominante geschiedbeelden, enz.).’
Het typisch woke-jargon. De Wever haalt enkele voorbeelden aan die de VLIR geeft, zoals de ver gevorderde gezichtsherkenning van witte mensen door computers. De Wever:
‘Maar zou het niet kunnen dat die polarisatie net groeit doordat mensen dit soort brainwashing beu zijn? Gelooft de VLIR nu echt dat wetenschappers in gezichtsherkenning onbewust raciale voorkeuren hebben? Dit soort technologie ontwikkelt zich vooral vraaggedreven, in functie van een klant dus. Het zal niemand verbazen dat vooral China hier heel erg mee bezig is. Of dat dan per se in het voordeel is van de bevolking waarop men de software gaat loslaten, dat is dan maar de vraag.’
Het wokisme zorgt door het binaire denken voor een toenemende polarisatie. Je kunt de meerderheid van een bevolking niet constant uitmaken voor ‘racist’ of ‘transfoob’ of ‘the absolute worst people on earth’ en verwachten dat je daarmee de mensen aan je kant krijgt. De woke-waanzin woedt in de VS al enkele jaren in volle hevigheid, vooral in het onderwijs. De tegenreactie van rechts wordt daar steeds heftiger, iets waar linkse woke-critici niet op zitten te wachten.
De Wever constateert terecht dat ‘dekolonisering’ een stokpaardje van het wokisme is. Hij citeert de definitie die de Vlaamse Universitaire Raad (VLIR) van dit begrip geeft:
‘De manier waarop koloniale denkwijzen en structuren doorwerken in onze huidige manier van denken en handelen (bv. systematisch racisme, structurele discriminatie, de reproductie van ongelijkheid, white privilege, dominante geschiedbeelden, enz.).’
Het typisch woke-jargon. De Wever haalt enkele voorbeelden aan die de VLIR geeft, zoals de ver gevorderde gezichtsherkenning van witte mensen door computers. De Wever:
‘Maar zou het niet kunnen dat die polarisatie net groeit doordat mensen dit soort brainwashing beu zijn? Gelooft de VLIR nu echt dat wetenschappers in gezichtsherkenning onbewust raciale voorkeuren hebben? Dit soort technologie ontwikkelt zich vooral vraaggedreven, in functie van een klant dus. Het zal niemand verbazen dat vooral China hier heel erg mee bezig is. Of dat dan per se in het voordeel is van de bevolking waarop men de software gaat loslaten, dat is dan maar de vraag.’
De Wever heeft absoluut gelijk. Stel dat de (witte) wetenschappers die zich met gezichtsherkenning bezighouden zich in de eerste plaats zouden richten op zwarte mensen. Zou dat dan gezien worden als een voorbeeld van gedekoloniseerd onderzoek? Natuurlijk niet. Er zou schande worden geroepen in de media en in het parlement zouden vragen worden gesteld over dit racistische onderzoek.
Maar De Wever had ook simpel de volgende regels uit het rapport d.d. 27 oktober 2021 van de ‘Interuniversitaire Werkgroep Koloniaal Verleden’ van de VLIR kunnen citeren:
‘Dekolonisering leidt tot maatschappelijke polarisatie en politisering. Universiteiten moeten een trekkende rol spelen door het debat academisch te voeden en wetenschappelijk onderbouwde argumenten aan te reiken.’
De universiteiten moeten de ‘wetenschappelijk onderbouwde argumenten’ leveren om de woke-agenda te realiseren.
‘Dekolonisering leidt tot maatschappelijke polarisatie en politisering. Universiteiten moeten een trekkende rol spelen door het debat academisch te voeden en wetenschappelijk onderbouwde argumenten aan te reiken.’
De universiteiten moeten de ‘wetenschappelijk onderbouwde argumenten’ leveren om de woke-agenda te realiseren.
Tot slot
Het wokisme is vanuit de VS overgewaaid naar ons en is doorgedrongen in allerlei sectoren van onze samenleving, vooral in de universiteiten. De Wever geeft tal van voorbeelden om zijn stellingen mee te onderbouwen. Wie zich na het lezen van dit pamflet nog afvraagt wat het probleem met woke is, is naar mijn overtuiging ziende blind of gewoon te kwader trouw. Wie niet ziet dat er sprake is van een probleem en niet gelooft wat de rechtse politicus Bart De Wever schrijft, die moet toch echt Ben ik wel woke genoeg? eens lezen met al die linkse, woke-kritische academici.
Het wokisme is vanuit de VS overgewaaid naar ons en is doorgedrongen in allerlei sectoren van onze samenleving, vooral in de universiteiten. De Wever geeft tal van voorbeelden om zijn stellingen mee te onderbouwen. Wie zich na het lezen van dit pamflet nog afvraagt wat het probleem met woke is, is naar mijn overtuiging ziende blind of gewoon te kwader trouw. Wie niet ziet dat er sprake is van een probleem en niet gelooft wat de rechtse politicus Bart De Wever schrijft, die moet toch echt Ben ik wel woke genoeg? eens lezen met al die linkse, woke-kritische academici.
En helemaal tot slot wil ik u verklappen - maar niet verder vertellen hoor - dat De Wever bij mij heeft geïnformeerd wat de bron was van het citaat van historica Hanna Holborn Gray (1930) dat ik had gebruikt in een artikel dat ik voor het Humanistisch Verbond schreef. Ik stelde in dat artikel de vraag waarom de toespraken bij de opening van het collegejaar niet allemaal zouden kunnen beginnen met dit citaat van Holborn Gray:
'Onderwijs moet niet bedoeld zijn om mensen op hun gemak te stellen, het is bedoeld om ze aan het denken te zetten. Van universiteiten mag worden verwacht dat ze de voorwaarden scheppen waarbinnen hard nadenken, en dus sterke onenigheid, onafhankelijk oordeel en het in twijfel trekken van hardnekkige veronderstellingen, kunnen gedijen in een omgeving van de grootste vrijheid.'
[Woke Universiteit Leiden: Wijken voor de waan van de dag - Humanistisch Verbond ; De universiteiten moeten weer 'onveilig' worden! - Humanistisch Verbond]
'Onderwijs moet niet bedoeld zijn om mensen op hun gemak te stellen, het is bedoeld om ze aan het denken te zetten. Van universiteiten mag worden verwacht dat ze de voorwaarden scheppen waarbinnen hard nadenken, en dus sterke onenigheid, onafhankelijk oordeel en het in twijfel trekken van hardnekkige veronderstellingen, kunnen gedijen in een omgeving van de grootste vrijheid.'
[Woke Universiteit Leiden: Wijken voor de waan van de dag - Humanistisch Verbond ; De universiteiten moeten weer 'onveilig' worden! - Humanistisch Verbond]
De Wever gebruikte het originele, Engelse citaat, in het slothoofdstuk van Over woke. In de allerlaatste zin van het boek spreekt hij de hoop uit, dat deze tekst op de mededelingenborden van de Vlaamse universiteiten zal worden gehangen.
Mijn advies: Laat alle rectoren dit citaat ook op hun Twitter-pagina’s zetten, onder hun ‘pronouns’. Dat is pas echt ‘woke’!
Martin Harlaar
Mijn advies: Laat alle rectoren dit citaat ook op hun Twitter-pagina’s zetten, onder hun ‘pronouns’. Dat is pas echt ‘woke’!
Martin Harlaar
Appendix
Aan het boek Ben ik wel woke genoeg? Een ontdekkingstocht door het land der Social Justice Warriors werkten mee: Dorian Abbott, Henry Bauer, Floris van den Berg, Peter Boghossian, Sarah Bracke, Johan Braeckman, Erwin Chemerinsky & Howard Gillman, Paul Cliteur, Meindert Fennema, Sibo Kanobana, Ruud Koopmans, Lawrence Krauss, Anna Krylov, Mary Lefkowitz, Judi Mesman, Helen Pluckrose, Julian Schaap, Harvey Silverglate, Peter Tatchell, Neil Thin, Rebecca Tuvel, Sebastien Valkenberg, Walter Van Steenbrugge, Richard Westra, Walter Weyns en Dick Zijp.
Recensies in de rubriek Kritisch Lezen over Ben ik wel woke genoeg? door Fons Mariën, Paul Cliteur en Walter Lotens.
Meer van Martin Harlaar
Aan het boek Ben ik wel woke genoeg? Een ontdekkingstocht door het land der Social Justice Warriors werkten mee: Dorian Abbott, Henry Bauer, Floris van den Berg, Peter Boghossian, Sarah Bracke, Johan Braeckman, Erwin Chemerinsky & Howard Gillman, Paul Cliteur, Meindert Fennema, Sibo Kanobana, Ruud Koopmans, Lawrence Krauss, Anna Krylov, Mary Lefkowitz, Judi Mesman, Helen Pluckrose, Julian Schaap, Harvey Silverglate, Peter Tatchell, Neil Thin, Rebecca Tuvel, Sebastien Valkenberg, Walter Van Steenbrugge, Richard Westra, Walter Weyns en Dick Zijp.
Recensies in de rubriek Kritisch Lezen over Ben ik wel woke genoeg? door Fons Mariën, Paul Cliteur en Walter Lotens.
