16 januari 2020
Radio cachot. Overleven binnen de muren van een Vlaamse gevangenis
Dit autobiografisch boekje is gebaseerd op de lotgevallen van muzikant, ex-fraudeur en ex-gedetineerde Fred Klee. Hij toerde in 2017 met een muzikale theatershow en is dus - als vrij man - teruggekeerd in enkele Vlaamse gevangenissen. Hij werd immers in 2003 veroordeeld tot een gevangenisstraf van zeven jaar omdat hij iets te creatief met de btw was omgesprongen!
Is dit het eerste werkje over wat er zoal gebeurt en soms wel eens mis gaat tussen de muren van onze gevangenissen? Neen, na ‘Rien ne vas plus’, ‘Van cipier tot vakbondslijder’, ‘Achter slot en grendel’, ‘Het gevangenisleven zoals het is’, ‘Achter tralies’ en nog veel meer van hetzelfde heb ik zo stilaan een bibliotheekvakje vrij moeten maken voor boeken over mijn eigen werkomgeving. Ik lees ze juist daarom extra kritisch en met iets meer aandacht en voorkennis. Sterker nog, het kan volgens mij veel beter en ik heb ondertussen zelf een manuscript klaar voor publicatie. De twijfel slaat echter soms toe.
Ik aarzel en twijfel. Juist, de talloze flauwe realityprogramma’s over het fenomeen gevangenis staan meestal heel ver van de werkelijkheid af en wekken heel dikwijls enkel wrevel en ontgoocheling op bij diegenen die het echt goed menen. Ik sta dus sceptisch tegen alweer een boek(je) van en over gedetineerden, maar vooral ook sceptisch tegenover wat geschreven wordt over de mensen, over mijn collega’s, over wat er gebeurt op de werkvloer.
Is het een verrassing als ik merk dat Fred Klee voor een flink stuk de redenen voor zijn detentie flink minimaliseert? Het zijn eigenlijk maar kwajongensstreken! Neen, na meer dan twintig jaar tussen de muren herken ik dit afzwakken van de eigen fouten en vingerwijzen naar anderen als heel menselijk en eigenlijk ook als een vorm van overleven. Gooi er nog een scheut erotiek over en het leest als een schelmenroman…
Is het een verrassing als ik merk dat Fred Klee voor een flink stuk de redenen voor zijn detentie flink minimaliseert? Het zijn eigenlijk maar kwajongensstreken! Neen, na meer dan twintig jaar tussen de muren herken ik dit afzwakken van de eigen fouten en vingerwijzen naar anderen als heel menselijk en eigenlijk ook als een vorm van overleven. Gooi er nog een scheut erotiek over en het leest als een schelmenroman…
In ‘Radio Cachot’ dus alweer beschrijvingen van vieze ouderwetse gevangenissen (weliswaar anno 2003), van de moeilijke trage procedures, de soms kafkaiaanse reglementering en ook omschrijvingen over wat detentie gevoelsmatig met iemand doet. Bijwijlen volgt ook een beetje natrappen, maar ook er wordt ook weleens geprezen.
Op het einde waagt Klee zich zelfs eventjes aan een beetje nostalgie, tijdens de theatershow. Het zwart-wit of de “goeien tegenover de slechten”-verhaal komt jammer genoeg iets te véél naar voren. Het zal me dus opnieuw moeite kosten om de lezers van dit boek te overtuigen dat er nog een flink aantal mensen voor en zelfs achter de gevangenisdeuren zijn die er echt àlles aan doen om met de beperkte middelen, de onderbezetting en de weinige mogelijkheden juist dát te realiseren wat detentie precies is: iemand die in de fout ging tegen de maatschappij eventjes tijdelijk uit die maatschappij halen, om die persoon te begeleiden tijdens een traject waardoor hij/zij terug “naar buiten” kan. Dat zal en moet gebeuren in een omgeving die zo veel mogelijk die maatschappij benadert. Geen cachot dus!
Op het einde waagt Klee zich zelfs eventjes aan een beetje nostalgie, tijdens de theatershow. Het zwart-wit of de “goeien tegenover de slechten”-verhaal komt jammer genoeg iets te véél naar voren. Het zal me dus opnieuw moeite kosten om de lezers van dit boek te overtuigen dat er nog een flink aantal mensen voor en zelfs achter de gevangenisdeuren zijn die er echt àlles aan doen om met de beperkte middelen, de onderbezetting en de weinige mogelijkheden juist dát te realiseren wat detentie precies is: iemand die in de fout ging tegen de maatschappij eventjes tijdelijk uit die maatschappij halen, om die persoon te begeleiden tijdens een traject waardoor hij/zij terug “naar buiten” kan. Dat zal en moet gebeuren in een omgeving die zo veel mogelijk die maatschappij benadert. Geen cachot dus!
Is dit eenvoudig werkje overbodig geweest? Zoals gezegd: het brengt redelijk veel van hetzelfde en de inhoud is zelfs een beetje verjaard (de kakemmers en de kakkerlakken!?). Het boek is dus eerder een weinig inspannende pageturner voor iedereen die (hopelijk) klaar is voor meer diepgang en duiding, later. Dus voor buitenstaanders en vrije mensen die na dit boekje, en na de vele uitzendingen op regionale sensatiezenders in een ondertitelde streektaal volgende keer zullen afstemmen op het betere werk over … gevangenissen en hun bewoners. Good Luck!
Misschien moet ik toch nog mijn eigen manuscript op de wereld loslaten?
Meer van Michel Ackaert
Misschien moet ik toch nog mijn eigen manuscript op de wereld loslaten?