21 maart 2022
Wokabulary. Kritisch wokewoordenboek.
Floris van den Berg (°1973) is een Nederlandse filosoof die vooral bekend staat als activistisch liberaal, ecohumanist en atheïst. Sinds kort laat hij zich ook kennen als koele minnaar van woke. Dat laatste doet hij onder meer in "Wokabulary", een pas bij uitgeverij Aspekt verschenen kritisch woordenboek. De boektitel komt Engelstalig over, wat niet mag verwonderen want ruim een derde van de lemma’s zijn Engels, al is Amerikaans hier misschien het betere woord.
Boven het voorwoord van Wokabulary pronkt een uitroep van Voltaire: écrasez l’infâme. Dat is een hommage aan de Franse filosoof die zelf het Filosofisch woordenboek op de markt gooide, waarin volgens de verlichtingsdenker lieden uit ieder maatschappelijke klasse […] op amusante wijze iets kunnen leren (blz.11). Net als het woordenboek van Voltaire is Wokabulary niet helemaal ernstig en wil het meer doen dan termen verklaren, want niet helemaal is wat anders dan helemaal niet. Van den Berg wil, in zijn eigen woorden, bijdragen aan de bestrijding van waanzin en onverdraagzaamheid. Kenmerken die blijkbaar aan de de kant van de wokies niet spaarzaam werden uitgedeeld. Wat alweer niet wil zeggen dat Floris van den Berg alleen maar negativiteit ziet in het discours van de SJW-ers, wat hij in de inleiding (blz. 10) ook expliciet verwoordt. Overigens krijgt ook hysterisch anti-woke een veeg uit de pan.
De woke-cultuur bedient zich van een excentriek, snel uitdeiend esoterisch Engelstalig jargon (blz.9) dat voor de nuchtere burger niet altijd duidelijk is. Zeker niet als oude woorden ook nog eens een nieuwe betekenis krijgen. Een verklarend glossarium komt dan goed van pas. Wie niet meteen weet wat zich voor te stellen bij vengeance archeolgy of prelapsarianisme of wil weten wie het begrip oriëntalisme alweer geïntroduceerd heeft, zal in Wokabulary van onwetendheid worden verlost.
De meerderheid van de lemma’s wordt zakelijk afgehandeld, maar zoals de lezer al begrepen heeft, is duiding, kritiek en soms ook spot van de partij. Net als stevige standpunten. Zo wordt CRT (critical race theory) zonder meer als pseudowetenschap afgeserveerd en wordt een CDO (chief diversity officer) een woke-inquisiteur genoemd. Een andere keer treedt de auteur zelf op de voorgrond. Achter islamofobie lezen we: “ik word badend in het zweet wakker als ik eraan denk dat ik zou moeten leven onder de taliban…” Onder meer Paul Cliteur, Maarten Boudry en Martin Harlaar zijn gelijkgezinden en mogen een paar keer meepraten. Leerrijk is dat bij nogal wat lemma’s ook gerefereerd wordt aan de auteurs of de boeken die aan de term verbonden zijn, al gebeurt dat niet consequent, maar dat was allicht ook niet de bedoeling. Toch is het wat onzorgvuldig dat oikofobie verwijst naar Roger Scruton, maar white fragility naar Anousha Nzume en niet naar Robin DiAngelo. Rabbit hole krijgt geen verwijzing naar The Matrix. Omstreden straatnamen krijgt een hele bladzijde tekst, maar liberaal pluralisme slechts drie lijntjes.
Floris van den Berg heeft minder hard gewerkt aan zijn woordenlijst dan Voltaire aan zijn Dictionnaire philosophique ou La Raison par alphabet, maar het is een leuk werkje om in huis te hebben en mee te zijn met de oprukkende wakkertaal.
Nick De Clippel
Meer van Nick De Clippel
Nick De Clippel
